Lifelong Learning หรือ การเรียนรู้ตลอดชีวิต เป็นเทรนด์การเรียนรู้ที่เข้ามามีบทบาทในโลกของการศึกษาในยุคนี้ ช่วยลบภาพจำการเรียนรูปแบบเดิม ๆ เพราะการเรียนไม่ได้จำกัดแค่ในห้องเรียนเท่านั้น แต่เปิดกว้างให้กับคนทุกช่วงวัยที่มีความสนใจอยากเรียนรู้ ถ้าพูดให้เข้าใจง่าย คำกล่าวของ Roy T. Bennett ผู้ประพันธ์ The Light in the Heart ที่ว่า “ไม่ว่าคุณจะมีประสบการณ์มากแค่ไหน ก็ยังมีสิ่งใหม่ ๆ ให้คุณได้เรียนรู้ และมีพื้นที่สำหรับการปรับปรุงอยู่เสมอ” เป็นคำจำกัดความได้ค่อนข้างดีเลยทีเดียว

ทำความรู้จักกับ Lifelong Learning

หรือ การเรียนรู้ตลอดชีวิต คือ รูปแบบการเรียนรู้ที่ผู้เรียนเริ่มต้นเรียนรู้สิ่งใหม่ ๆ ด้วยตนเอง ซึ่งเทรนด์การเรียนรู้รูปแบบนี้ไม่ได้ถูกจำกัดอยู่ในระบบการศึกษาเท่านั้น ผู้เรียนจะเป็นใครก็ได้ในทุกช่วงวัย สามารถเลือกเรียนตามสิ่งที่สนใจได้เรื่อย ๆ ไม่มีที่สิ้นสุด การเรียนรูปแบบนี้เน้นการพัฒนาทักษะส่วนบุคคล ดังนั้น ถ้าเราทำตัวเป็น Lifelong Learner อยู่ตลอดเวลา ต่อให้โลกจะหมุนไปเร็วแค่ไหน เราจะไม่เป็นคนที่ตกขบวนแน่นอน

9 วิธีสู่การสร้างนิสัย Lifelong Learning

1. ปลดล็อกความคิดให้เป็น Growth Mindset

“ไม่มีอะไรที่เป็นไปไม่ได้” เป็นแนวคิดสำคัญของ Growth Mindset เพราะถ้าเราเชื่อมั่นในศักยภาพของตนเอง กล้าออกจาก Comfort Zone การสร้างความเปลี่ยนแปลงอย่างการเรียนรู้เรื่องใหม่สักเรื่อง จะไม่ใช่เรื่องยาก หรือสร้างความท้อใจได้อีกต่อไป ถ้าเราปรับแนวคิดให้เป็นแบบ Growth Mindset ได้ เราจะกลายเป็นคนที่พร้อมเปิดรับ และนำไปสู่การเป็นการเรียนรู้ตลอดชีวิตได้ไม่ยาก

2. เดินออกจาก Comfort Zone

ผิดไหม? ถ้าบางคนเลือกที่จะอยู่ที่เดิม กลัวการเปลี่ยนแปลง ไม่กล้าออกจาก Comfort Zone คำตอบคือไม่ผิด แต่อย่าลืมว่าในพาร์ตของการทำงาน การอยู่กับที่ ไม่ส่งผลดีต่อตัวเองสักเท่าไหร่ ทุกวันนี้คนทำงานเจนใหม่มีความสามารถรอบด้านมากกว่าคนรุ่นก่อนมาก โดยเฉพาะการใช้เครื่องมือหรือเทคโนโลยีในการทำงาน ดังนั้น การกล้าที่จะพัฒนาตัวเองอยู่ตลอด ปรับความคิดให้เป็น Lifelong Learning จะสร้างข้อได้เปรียบให้ตัวเองในอนาคต

3. รู้จักความสนใจและเป้าหมายของตัวเอง

หนึ่งในเรื่องที่เราควรให้ความสำคัญ คือ ความสนใจและเป้าหมายในชีวิต อยากให้ทุกคนลองตั้งคำถามกับตัวเองดู ว่าจริง ๆ แล้ว เป้าหมายของเราคืออะไร หรืออยากทำอะไรกันแน่ เพราะถ้าเรารู้ เราจะหาวิธีพาตัวเองให้ไปถึงเป้าหมายได้เร็วขึ้น เช่น บางคนอยากเทรดในตลาดหุ้นให้ได้กำไรวันละ 1,000 บาท แต่ไม่มีความรู้เลย เราก็ต้องหาวิธีว่าควรทำยังไง จะซื้อหนังสือมาอ่านเอง หรือลงเรียนคอร์สเทรดหุ้น ขึ้นอยู่กับว่าเราชอบวิธีไหน ดังนั้น ถ้าเราโฟกัสอะไรสักอย่างแล้ว เราควรสร้างนิสัย Lifelong Learning ให้ติดตัวอยู่ตลอดเวลา

4. สร้าง Self-directed learning หรือ วิธีการเรียนรู้ที่เหมาะกับตัวเอง

สิ่งแรกที่ต้องทำ คือ การเข้าใจตัวเอง ว่าวิธีการเรียนรู้แบบไหนที่เหมาะกับเรา เช่น ศึกษาด้วยตัวเองผ่านการอ่านหนังสือ เรียนผ่านคอร์ส Online หรือ เรียนผ่านคอร์ส Workshop ขั้นต่อมา คือ การวางแผนทั้งเป้าหมาย ระยะเวลา ค่าใช้จ่าย รวมถึงอุปกรณ์ที่ใช้ในการเรียน การทำเช่นนี้จะช่วยให้เราวางแผนและจัดลำดับความสำคัญในการเรียนได้ดี เพิ่มศักยภาพในการเรียนรู้ได้อย่างเต็มที่

5. มองหาสิ่งเร้าเพื่อสร้างแรงจูงใจให้กับตัวเอง

การสร้างสิ่งเร้าในการเรียนรู้ ถือเป็นเรื่องที่ไม่ควรมองข้าม เพราะสิ่งเร้าเป็นตัวสร้างบรรยากาศในการเรียนที่ดี ทำให้เรามีแรงจูงใจในการเรียน ไม่หมดกำลังใจไปง่าย ๆ เช่น ถ้าเราสนใจเกี่ยวกับการลงทุน การเลือกเข้าฟังสัมมนาของนักลงทุนที่เราชื่นชอบ สามารถสร้างบรรยากาศในการเรียนที่ดีให้กับเราได้ เพราะเราจะได้แรงบันดาลใจและข้อคิดดี ๆ จากพวกเขา

6. Active Learning เรียนรู้ผ่านการลงมือทำ เห็นผลได้จริง

การเรียนแบบ Active Learning คือ การเรียนรู้ที่ผ่านการลงมือทำ โดยผู้เรียนจะเชื่อมโยงความรู้และความคิดของตัวเองผ่านการปฏิบัติจริง หรืออีกนัยหนึ่งก็คือ จากภาคทฤษฎีสู่ภาคปฏิบัติ เช่น การเรียนภาษาอังกฤษ หลักสูตรในโรงเรียนไทย ที่ไม่ใช่โปรแกรม EP สกิลที่เราจะได้ คือ ฟัง อ่าน เขียน แต่สำหรับการพูด มันเป็นเรื่องยาก ถ้าเราไม่ได้อยู่ในสภาพแวดล้อมที่มีการใช้ภาษาอังกฤษทุกวัน แต่มันสามารถฝึกกันได้ ถ้าเราลงมือทำ คือ ตัวเราจะต้องเป็นฝ่ายสร้างสภาพแวดล้อมนั้นขึ้นมาเอง อาจจะเป็นการคุยกับครูต่างชาติ การดูหนังแบบเปิดซับ Eng หรือ การฟัง Podcast ภาษาอังกฤษ ก็เป็นอีกทางที่ช่วยได้

7. อยากมีชีวิตแบบไหน ให้พาตัวเองไปอยู่ใกล้คนแบบนั้น

ประโยคยอดฮิตที่ต้องเคยผ่านหูกันมาบ้างแหละ แต่ทุกคนเชื่อไหมว่ามันมีอยู่จริง ยิ่งถ้าเราได้ใช้เวลาอยู่กับพวกเขาเหล่านั้น เราจะซึมซับพฤติกรรม ความคิด และทัศนคติ ไปโดยไม่รู้ตัว ยกตัวอย่างง่าย ๆ เช่น ถ้าเราอยากเป็นคนทำงานเก่ง ชอบเรียนรู้อยู่ตลอดเวลา เราก็ต้องพาตัวเองเข้าไปอยู่ท่ามกลางคนแบบนั้น ซึ่งการที่มีคนเหล่านี้อยู่รายล้อม ท้ายที่สุดแล้ว เราจะผลักดันตัวเองให้รักการเรียนรู้ และมีชีวิตแบบนั้นได้ไม่ยาก

8. Reskill และ Upskill ให้พร้อมตลอดเวลา

“ความรู้ในวันนี้จะล้าสมัยในวันข้างหน้า” ประโยคนี้ฟังดูน่ากลัว แต่มันช่วยเตือนใจเราได้ดี เพราะความรู้ไม่เคยหยุดนิ่ง มีองค์ความรู้เกิดขึ้นใหม่ตลอดเวลา ทำให้เทคโนโลยีเข้ามามีบทบาทกับผู้คนมากขึ้น ทั้งในแง่ของการทำงานหรือการใช้ชีวิต ดังนั้น เราที่เป็นส่วนหนึ่งในตลาดแรงงาน การ Reskill หรือ Upskill เป็นส่วนสำคัญที่ทำให้เราพร้อมรับมือท่ามกลางโลกแห่งการเปลี่ยนแปลง

9. การจัดสรรเวลา

การสร้างนิสัยการเรียนรู้ ตามทุกข้อที่กล่าวมาจะไม่ได้ผล ถ้าเราไม่มีการบริหารจัดการเวลาที่ดีพอ การจัดสรรเวลา สามารถกำหนดเดดไลน์ จำนวนและระยะเวลาของแต่ละกิจกรรมในแต่ละวัน จะช่วยให้เรามีวินัย บรรลุเป้าหมายได้ง่าย ไปจนถึงการสร้างความเคยชินจนเปลี่ยนเป็นนิสัยได้ในที่สุด